Θα σταθούμε σ' αυτές γιατί απασχόλησαν έντονα τα χωριά γύρω από την εξόρυξη, αλλά και κατά κύριο λόγο τις επιτροπές ενάντια στην εξόρυξη.Πάνω από τρεις χιλιάδες κάτοικοι μπήκαν στην διαδικασία επιλογής υποψηφίου ,η οποία ανέδειξε τον Γ. Μίχο για να αντιπαρατεθεί στον Πάχτα, τον άνθρωπο της εξόρυξης, τον οποίο τελικά κέρδισε.
Το γεγονός ότι αυτό αποτέλεσε την απόληξη μιας διαδικασίας στην οποία ενεπλάκησαν και οι επιτροπές ως ένα βαθμό, αποκτά μια σημαντική παράμετρο για τις εξελίξεις στον αγώνα κατά της εξόρυξης.Η όλη διαδικασία εκλογής υποψηφίου ήταν μεν καινοτόμος για την περιοχή, αλλά αυτό απέχει πολύ απ' το να την ονομάσουμε αμεσοδημοκρατική. Αυτό που χαρακτηρίζει την άμεση δημοκρατία είναι οι θεσμοί της και όχι, αποκομμένα, η διαδικασία εκλογής του τάδε ή δείνα υποψηφίου για μια οποιαδήποτε λαϊκή εντολή.
Η Άμεση Δημοκρατία έχει εκείνους τους θεσμούς που δίνουν τη δυνατότητα σε πολίτες αυτόνομους να ανακαλούν άμεσα τους εκπροσώπους τους, στο βαθμό που υπάρχει σοβαρό ζήτημα ως προς τις αποφάσεις. Να συμμετέχουν άμεσα στη λήψη των αποφάσεων, να εφαρμόζουν άμεσα και να υλοποιούν οι ίδιοι τις αποφάσεις. Να εναλλάσσουν κυκλικά τα πολιτικά καθήκοντα γιατί η άμεση δημοκρατία αναγνωρίζει πως ειδικός στην τεχνική μπορεί να υπάρχει, αλλά ειδικός στην πολιτική δεν υπάρχει.Απ' αυτήν τη σκοπιά, λοιπόν, δεν μπορούμε να ταυτίζουμε την άμεση δημοκρατία με τη διαδικασία εκλογής υποψηφίου γιατί τότε και η εκλογή προέδρου, στο πρόσφατο παρελθόν, στη Νέα Δημοκρατία και στο Π.Α.Σ.Ο.Κ. θα ήταν αμεσοδημοκρατικές
.Ας το απλώσουμε, όμως, πιο πολύ το ζήτημα κι ας ανιχνεύσουμε τις δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν.Η εμπλοκή των επιτροπών για την ανάδειξη υποψηφίου άφησε συγκεχυμένο έναν άλλο παράγοντα, πέραν της εξόρυξης, αυτόν της τοπικής αυτοδιοίκησης.Δηλαδή, ποιά οργάνωση της κοινωνίας θέλουμε,τι ρόλο θα έχουμε ως πολίτες σ αυτή την οργάνωση και τι θεσμούς που να κατοχυρώνουν αυτόν τον ρόλο.Ασφαλώς και το ζήτημα της εξόρυξης είναι κεντρικό ζήτημα και καλώς τέθηκε ως τέτοιο από τις επιτροπές, γιατί τί είδους τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να υπάρξει σε μια περιοχή που κινδυνεύει με την ύπαρξή της ως τέτοια;.
Οτι ο χαρακτήρας των τοπικών εκλογών για το μέλλον της εξόρυξης θα ήταν δημοψηφισματικός,όλοι το γνώριζαν απ τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο πολίτη που γνωρίζει το πρόβλημα στην περιοχή.Όσον αφορά στο συγκεκριμένο δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι όλα τα μέτωπα είναι ανοιχτά και στις Σκουριές και στις διώξεις.Το κεντρικό ζήτημα που έμπαινε αλλά μπαίνει και τώρα, είναι αν θα παραμείνει το κίνημα όρθιο έχοντας τον αγώνα στα χέρια του ή αν θα μεταθέσει την δυναμική του στο παραδοσιακό και στην ανάθεση
.Γνωρίζουμε ότι η δημοτική αρχή ούτε είχε ούτε έχει θεσμική δικαιοδοσία για την άδεια της εξόρυξης.Άλλο που ο Πάχτας συπεριφέρονταν ωσάν να την είχε ταυτιζόμενος με το έγκλημα της EL DORADO. ´Ομως η πράξη απέδειξε ότι οι κάτοιικοι και οι αλληλέγγυοι με τον αγώνα τους, μπορούν ν' αλλάξουν τους συσχετισμούς και τις δικαιοδοσίες και μάλιστα σε συνθήκες εχθρικές, όταν είχαν απέναντι τη απελθούσα δημοτική αρχή του αξιοθρήνητου Πάχτα.Η τύχη της εξόρυξης είναι στην δικαιοδοσία του κινήματος και σ' αυτή την παρακαταθήκη δεν πρέπει να γίνει καμμιά έκπτωση.
Απ' την άλλη, όμως, η απάντηση έναντι της εξόρυξης δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την συμβολή και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και η απάντηση αυτή ήδη έχει ανιχνευθεί, αλλά αρκετά υποτονικά απ' το σύνολο των κατοίκων. Αυτή βρίσκεται σε 3 βασικούς τομείς: στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και στις υπηρεσίες, κατά κύριο λόγο προσανατολισμένες στον τουρισμό. Είναι η εναλλακτική πρόταση, που δεν προχώρησε σε βάθος, προκειμένου να παρθούν και να υλοποιηθούν συγκεκριμένες αποφάσεις, που θα αλλάξουν το τοπίο και θα αναδείξουν τις δυνατότητες της περιοχής που δεν βρίσκονται ούτε στο παρελθόν, ούτε στην ένταξη με άλλους τρόπους στον παρόντα κυρίαρχο κόσμο.
Δυνατότητες ανάδειξης άλλων αξιών, αυτών της συμμετοχικής αλληλεγγύης, του συνεργατισμού και του σεβασμού στο περιβάλλον που ξεκινάει απ' το βουνό, περνάει μέσα απ' τα χωριά και καταλήγει στη θάλασσα.
Αυτές οι αλλαγές δεν έχουν καμιά σχέση με τον εμπορευματικό-επιχειρηματικό κόσμο για τον οποίο στρατηγικός στόχος είναι το χρήμα και το κέρδος με αναπόδραστο αποτέλεσμα την ιδιώτευση και την εξορία του συλλογικού απ την δημόσια σφαίρα. Αυτήν την επανανοηματοδότηση του συλλογικού έκανε πράξη ο αγώνας στην περιοχή κι αυτό είναι το βασικό του στήριγμα για να συνεχίσει κι αυτό πρέπει να θεσμίσει σ όλους τους τομείς της ζωής
Αυτό σημαίνει πλήρης αναδιάταξη του παραγωγικού τομέα, δίνοντας βάρος στο συλλογικό, στο ισότιμο, στην αλληλεγγύη, στη δημιουργία νέου, ελεύθερου, δημόσιου και κοινωνικού άξονα που να ενώνει το βουνό και τη θάλασσα, μια νέα δηλαδή ελεύθερη και συνάμα προστατευτική προσβασιμότητα, στο φυσικό και παραγωγικό πλούτο της περιοχής.
Κι εδώ έρχεται μια άλλη βασική παράμετρος που είναι η τοπική αυτοδιοίκηση. Αυτό που ξέραμε και ξέρουμε, αυτό που κυριαρχεί και βασιλεύει, είναι ο συγκεντρωτικός της χαρακτήρας έχοντας όλους εκείνους τους θεσμούς και τις σχέσεις που την καθιστούν και την παγιώνουν ως ένα μηχανισμό εξουσίας άμεσα εξαρτώμενου, οικονομικά και πολιτικά, από το κράτος. Οι καλές προθέσεις δεν αρκούν αν δεν υπάρξει ριζική αλλαγή σ αυτή την σχέση.
Αν είναι να αλλάξει ουσιαστικά αυτή η σχέση, τότε αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς αλλαγή των θεσμών και των δομών της τοπικής κοινωνίας. Κι αυτό είναι εφικτό άμεσα με την σύγκλιση των κατά τόπους συνελεύσεων του κινήματος,που τώρα έχει ένα λόγο παραπάνω αφού αυτό καθόρισε το εκλογικό αποτέλεσμα. Αυτό σημαίνει ισότιμη διανομή της πραγματικής εξουσίας, πάνω στις αρχές που αναδύθηκαν απ την ίδια του την δράση κατά της εξόρυξης.
Ο καλλικρατικός δήμος ενώνει πολλές περιοχές, αλλά ταυτόχρονα συγκεντρώνει την εξουσία, αναλογικά με το παρελθόν, σε ακόμη λιγότερους ανθρώπους.
Ριζική αλλαγή σημαίνει το πέρασμα της πραγματικής εξουσίας στις τοπικές, ανοιχτές συνελεύσεις, πάνω σε μία καταστατική συμφωνία για το παρόν και το μέλλον της περιοχής.
Οι όροι αυτής της συμφωνίας δεν μπορεί παρά να αντληθούν από το πολύχρονο κίνημα κατά των μεταλλείων και στην αλληλεγγύη που εισέπραξε σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Μια αλληλεγγύη που μπορεί να αποτελέσει την κινηματική απάντηση για την εναλλακτική βιωσιμότητα της περιοχής.
Ο ίδιος ο αγώνας κατέδειξε πως όσο καταστροφική είναι η εξόρυξη, άλλο τόσο καταστροφική είναι και η άνευ όρων ανάθεση. Είδαμε τι έκανε η κυβέρνηση, είδαμε τι έκανε και ο Πάχτας.
Αν δεν υπήρχε συμμετοχή, αν δεν υπήρχε πρωτοβουλία πάνω στον κοινό στόχο κατά της εξόρυξης, η Β.Α. Χαλκιδική θα ήταν σήμερα στα αζήτητα. Αυτή τη συμμετοχή κι αυτή την πρωτοβουλία θα πρέπει να ενσαρκώνουν οι νέοι θεσμοί, δίνοντας τη δυνατότητα στους κατοίκους να νοιώθουν και να είναι πραγματικά κύριοι του εαυτού τους και του τόπου τους.Κι αυτούς τους νέους θεσμούς μόνο το κίνημα μπορεί να τους συνδιαμορφώσει και να τους καθιερώσει.
Το θεμελιώδες λοιπόν ζήτημα που μπαίνει σήμερα στο κίνημα των κατοίκων δεν είναι να δώσει απλώς την εξουσία σ' ένα δικό του άνθρωπο, αλλά να πάρει την εξουσία το ίδιο, ορίζοντας έτσι μια νέα σχέση με τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο βασικός όρος καλής διακυβέρνησης για τους Ζαπατίστας είναι η υπακουή των αιρετών στις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων και η άμεση ανάκλησή τους αν τις παραβιάσουν, που την έχουν κωδικοποιήσει με την φράση «κυβερνάμε υπακούοντας».
Μπορεί η αντίσταση των κατοίκων να παραπέμπει στους Γαλάτες του γνωστού κόμικ, όμως η διακυβέρνηση μπορεί να περάσει απ' τη Μαριναλέντα της Ισπανίας. Κι αυτό δεν είναι κόμικ, αλλά μια υπαρκτή και σημερινή πραγματικότητα.
Το κείμενο αυτό δεν είναι ούτε για να υποδείξει ούτε για να κουνήσει το δάχτυλο σε κανέναν. Έχοντας πλήρη συνείδηση των ορίων μας, ως κομμάτι οργανικό αυτού του κινήματος καταθέτουμε την άποψή μας η τύχη της οποίας θα εξαρτηθεί απ' όλους εκείνους που εντάχθηκαν σ' αυτό το κίνημα, χτυπήθηκαν για τα δίκαιά του, κυνηγήθηκαν, φυλακίστηκαν, διώχθηκαν, πολιορκήθηκαν, αλλά και ενώθηκαν και στάθηκαν ο ένας δίπλα στον άλλο στις πιο κρίσιμες φάσεις αυτού του αγώνα.
Καταθέτουμε τώρα την άποψη μας, θεωρώντας ως μέρος του αγώνα τη μεγάλη σημασία της ήττας του Πάχτα , αλλά και να τονίσουμε ταυτόχρονα πως ανοίγεται ένα νέο πεδίο νέων αγώνων, όχι μόνο για όσα αφορούν στην αντίσταση κατά της εταιρίας και των πολιτικών της εκπροσώπων, αλλά και για όσα αφορούν στη πρόταση για μια άλλη κοινοτική συνύπαρξη, για μια άλλη συλλογική και δημιουργική ζωή, ελεύθερη, συμμετοχική, συνεργατική και ισότιμη.
Οι αγώνες δεν έχουν ημερομηνίες λήξης. Η αναμέτρηση συνεχίζεται,ο αγώνας συνεχίζεται
